Οι πρώτες εκτυπώσεις σε έναν τρισδιάτατο εκτυπωτή είναι πραγματικά συναρπαστικές. Είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό να βλέπεις ένα ψηφιακό μοντέλο να μετατρέπεται σε πραγματικό αντικείμενο μπροστά στα μάτια σου και είναι απερίγραπτη η ικανοποίηση όταν αυτό γίνεται με έναν Reprap εκτυπωτή που έχεις φτιάξει μόνος σου, βίδα τη βίδα! Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες. Μπορείς να εκτυπώσεις σχεδόν τα πάντα: από μία βιδωτή κρεμάστρα για το σπίτι ή το γραφείο σου, μέχρι τα προσωπικά σου πιόνια για σκάκι με τους αγαπημένους σου ήρωες, ή ολα τα πλαστικά εξαρτήματα για ένα τηλεκατευθυνόμενο τετρακόπτερο!
Είναι προφανές ότι υπάρχει ο κίνδυνος να το παρακάνεις… Για παράδειγμα, το μοντέλο που θα επιλέξεις να εκτυπώσεις μπορεί να είναι “δύσκολο” και να απαιτεί μεγαλύτερη εμπειρία για ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Σύντομα θα διαπιστώσεις ότι, από τη μία μεριά, είναι εντυπωσιακά εύκολο να τυπώσεις όμορφα και πρωτότυπα πράγματα με τον εκτυπωτή σου, από την άλλη όμως κάποια πράγματα απαιτούν καλή γνώση των παραμέτρων του λογισμικού slicer που χρησιμοποιείς, καθώς και των δυνατότητων του εκτυπωτή σου. Η τριασδιάστατη εκτύπωση είναι μία τέχνη που κατακτάται σταδιακά!
‘Ενα άλλο σφάλμα που πρέπει να αποφύγεις είναι να ξεχάσεις ότι ο εκτυπωτής σου, ως Reprap, είναι ικανός να τυπώνει τα ίδια του τα ανταλλακτικά. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τυπώσεις από νωρίς μερικά ανταλλακτικά για τον εκτυπωτή σου, ιδιαίτερα τα κομμάτια που δέχονται τις μεγαλύτερες φθορές, όπως π.χ. τον idler και τα γρανάζια του extruder.
Εδώ δίνουμε μερικές συμβουλές για τις πρώτες σου εκτυπώσεις και προτείνουμε μοντέλα για εκτύπωση που είναι ιδανικά για να ξεκινήσεις. Ιδιαίτερα, παραθέτουμε μια σειρά από αγαπημένα μοντέλα που ανήκουν σε μια ή περισσότερες από τις παρακάτω κατηγορίες:
α) Αντικείμενα που τυπώνονται εύκολα αλλά είναι ιδιαίτερα χρηστικά ή όμορφα
β) Αντικείμενα που θα σε βοηθήσουν να μάθεις τις διάφορες παραμέτρους του slicer σου, ή/κ’ τις ιδιαιτερότητες των νημάτων εκτύπωσης που διαθέτεις
γ) Ανταλλακτικά του εκτυπωτή σου που πρέπει να τυπώσεις το συντομότερο
δ) Εντυπωσιακά αντικείμενα, τα οποία όμως μπορείς να εκτυπώσεις έχοντας εμπειρία μόνο μερικών ωρών/ημερών
Ένα καλό σημείο αναφοράς για τις βασικές παραμέτρους slicing στις πρώτες σου εκτυπώσεις είναι Layer Height μεταξύ 0.3mm και 80% της διαμέτρου του στομίου του hot end σου, Fill Density 30%, Minimum Perimeters 3, Number of Top and Bottom Layers 3.
Ξεκινάμε με ένα αγαπημένο μικρό αντικείμενο που χρησιμοποιούμε και στα σεμινάριά μας ως πρώτη εκτύπωση. Αυτόν τον συνδετήρα*, που είναι ιδανικός για μια πρώτη εκτύπωση: έχει σχετικά μεγάλη επιφάνεια επαφής οπότε είναι εύκολο να επιτευχθεί καλή επικόλληση στην επιφάνεια εκτύπωσης, τυπώνεται μόλις σε λίγα λεπτά και είναι χρήσιμος και όμορφος!
Αρχικά μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτό το μοντέλο για να κάνεις μικροδιορθώσεις στο καλιμπράρισμα της επιφάνειας εκτύπωσης ώστε να πετύχεις την τέλεια πρώτη στρώση και για τις επόμενες εκτυπώσεις σου: άν ο συνδετήρας δεν κολλάει ικανοποιητικά τότε πρέπει να κατεβάσεις λίγο τη θέση του z-endstop (ή να ανεβάσεις τη θέση του τραπεζιού εκτύπωσης) ώστε το στόμιο του hot end να πλησιάζει λίγο περισσότερο την επιφάνεια εκτύπωσης. Μιλάμε για μικροδιορθώσεις — αρκετά μικρότερες από το πάχος ενός φύλου χαρτιού — οι οποίες όμως επιτυγχάνονται σχετικά εύκολα με τη βοήθεια της βίδας ενός adjustable z-endstop ή των βιδών της θερμαινόμενης επιφάνειας εκτύπωσης. Αν η κάτω μεριά του τυπωμένου συνδετήρα είναι τελείως λεία και η πρώτη στρώση εξέχει κάπως σε σχέση με τις υπόλοιπες, τότε πρέπει να αυξήσεις λίγο την απόσταση στομίου-επιφάνειας εκτύπωσης:
Αντίθετα, άν η κάτω επιφάνεια είναι άγρια και οι γραμμές της πρώτης στρώσης είναι κυλινδρικές, τότε η απόσταση είναι πολύ μεγάλη και πρέπει να τη ρυθμίσεις:
Το ιδανικό αποτέλεσμα είναι όταν η κάτω επιφάνεια είναι σχεδόν λεία, αλλά διακρίνοναι καθαρά οι γραμμές της πρώτης στρώσης:
Άν δεν επιτυχγάνεται καλή επικόλληση ενώ έχεις ρυθμίσει την απόσταση σωστά, δοκίμασε να ανεβάσεις (π.χ. κατά 5 ή 10 βαθμούς) τις θερμοκρασίες του hot end και της επιφάνειας εκτύπωσης. Αν τυπώνεις σε ζεστό γυαλί, βεβαιώσου ότι η επιφάνεια είναι τελείως καθαρή από σκόνες και λιπαρές ουσίες: μην αγγίζεις ποτέ την επιφάνεια με τα δάχτυλα σου. Καλό είναι να καθαρίζεις την επιφάνεια κάθε λίγες εκτυπώσεις με αραιό διάλυμα ασετόνης (π.χ. με φθηνό καθαριστικό νυχιών που δεν περιέχει έλαια). Στην (σπάνια) περίπτωση που το print δεν κολλάει παρά τις παραπάνω δοκιμές, πιθανότατα το υλικό σου είναι κακό. Στις περισσότερες περιπτώσεις μπορείς να πετύχεις ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα ακόμη και με σχετικά κακό υλικό, χρησιμοποιώντας λίγη μπύρα στην θερμαινόμενη επιφάνεια εκτύπωσης, εφαρμόζοντας δηλαδή μία λεπτή στρώση μπύρας στη ζεστή επιφάνεια με λίγο χαρτί ή βαμβάκι.
Έχοντας τυπώσει μερικούς συνδετήρες και έχοντας πετύχει ένα καλό καλιμπράρισμα της επιφάνειας εκτύπωσης, μπορείς να δοκιμάσεις αντικείμενα με μικρότερη επιφάνεια και αντικείμενα με μεγαλύτερο ύψος. Γιατί όχι τα πρώτα homemade εξαρτήματα του ίδιου του εκτυπωτή; Ένα καλό παράδειγμα για τον Prusa i2 είναι αυτό το belt clamp που χρησιμοποιείται στον ιμάντα του άξονα y (κίνηση της επιφάνειας εκτύπωσης) και μπορεί να σπάσει με τον καιρό αν έχει βιδωθεί πολύ σφιχτα, ειδικά αν έχει εκτυπωθεί από PLA. Είναι καλή ιδέα να έχεις μερικούς spare και σίγουρα είναι ένα από τα πρώτα κομμάτια που πρέπει να τυπώσεις όταν πρωτοδοκιμάσεις εκτυπώσεις με ABS.
Το επόμενο προτεινόμενο κομμάτι είναι άλλο ένα εύθραυστο ανταλλακτικό του εκτυπωτή σου, αυτό το endstop holder. Το αντικείμενο αυτό έχει σχετικά μικρή επιφάνεια βάσης σε σχέση με το ύψος του οπότε κολλάει σχετικά δυσκολότερα στην επιφάνεια εκτύπωσης και μπορεί επιπλέον να εμφανίσει παραμόρφωση λόγω διαφορικής απώλειας θερμότητας, που εμφανίζεται ως ανύψωση κοντά στα άκρα του αντικειμένου (corner lift). Το αντικείμενο αυτό μπορεί έτσι να σου προσφέρει μία πρώτη ευκαιρία να “παλέψεις” με το corner lift και να μάθεις πως να το αντιμετωπίζεις στο μέλλον. Αν η εκτύπωση σου εμφανίσει cornel lift, πειραματίσου λίγο με τις θερμοκρασίες του hot end και της επιφάνειας εκτύπωσης. Αν το πρόβλημα δε λύνεται, δοκίμασε να εγκαταστήσεις ένα 12-άβολτο ανεμιστηράκι των 40mm για το hot end σου. Ακόμη και αν δεν το χρειαστείς σε αυτό το στάδιο, σύντομα θα διαπιστώσεις πως ένα τέτοιο ανεμιστηράκι θα βελτιώσει αισθητά την ποιότητα των εκτυπώσεών σου.
Προχωρόντας σε πριντς λίγο μεγαλύτερων διαστάσεων, τα επόμενα κομμάτια πρέπει να είναι ο idler και τα γρανάζια του του extruder, που δέχονται μεγάλες φθορές. Το τελευταίο που χρειάζεσαι είναι να σπάσει ο idler και να ζητάς απ’ τους φίλους σου να σου τυπώσουν έναν για να μπορέσεις να ξαναλειτουργήσεις τον εκτυπωτή σου. Είναι καλή ιδέα να έχεις έναν διαθέσιμο. Για εκτυπωτές τύπου Prusa i2, συνιστούμε να τυπώσεις τον idler, το μικρό και το μεγάλο γρανάζι του Greg’s Wade remix από τον Jonas Kuehling.
Επιστρέφουμε σε χρηστικά αντικείμενα για το σπίτι: ένα από τα αγαπημένα μας πράγματα είναι αυτό το bag clip. Εκτός από ιδιαίτερα χρηστικό για να σφραγίζεις π.χ. διάφορα σακουλάκια με τρόφιμα στο σπίτι ή στα ταξίδια κ’ τις εκδρομές σου, είναι και εντυπωσιακό στην εκτύπωση: ενώ πρόκειται για έναν λειτουργικό μηχανισμό (με μεντεσεδάκι), δε χρειάζεται συναρμολόγηση! Τυπώνεται σε μία εκτύπωση ως ένα μόνο αντικείμενο και μπορεί να ανοιγοκλείνει και να σφραγίζει αμέσως μόλις αφαιρεθεί από την επιφάνεια εκτύπωσης. Το αντικείμενο αυτό σου δίνει επίσης μία καλή ευκαιρία να εξοικιωθείς με μερικές ακόμα παραμέτρους του Slicer σου: αν το μεντεσεδάκι δεν έχει το κενό που χρειάζεται για να λειτουργήσει αποτελεσματικά, πειραματίσου με τις παραμέτρους Extrusion Multiplier και Perimeter Extrusion Width στο Slic3r (ή τις αντίστοιχες παραμέτρους σε άλλους slicers), αφού πρώτα βεβαιωθείς πως η απόσταση μεταξύ στομίου του hot end και επιφάνειας εκτύπωσης έχει καλιμπραριστεί σωστά.
Ένα άλλο δημοφιλές πράγμα με “μηχανισμό” που δε χρειάζεται συναρμολόγηση είναι αυτή η σφυρίχτρα. Τυπώνεται πλήρης με το μπαλάκι στο εσωτερικό της. Στο τέλος της εκτύπωσης πρέπει απλά με ένα κατσαβιδάκι να σπάσεις το λεπτό νήμα που συνδέει το μπαλάκι με τη μια της πλευρά. Το πριντ αυτό θα σου δώσει και μία πρώτη ευκαιρία να πειραματιστείς με τις παραμέτρους που καθορίζουν το “bridging”, την εκτύπωση δηλαδή “στον αέρα” που ενώνει τους εξωτερικούς τοίχους της σφυρίχτρας και σχηματίζει την πάνω της πλευρά. Για να επιτύχεις το τέλειο bridging θα πρέπει να παίξεις με τη θερμοκρασία εκτύπωσης, την ψύξη (ανεμιστηράκι) και τις παραμέτρους Speed (Bridges) και Bridge Flow Ratio/Bridge Feedrate του slicer σου. Τέλος, παίζοντας με την παράμετρο Fill Density για το μπαλάκι της σφυρίχτρας μπορείς να πετύχεις καθαρό (και πολύ δυνατό!) ήχο.
Για μεγαλύτερα και εντυπωσιακότερα πριντς προτείνουμε αυτό το χέρι, το οποίο θα πρέπει να κάνεις scale down (π.χ. στο 60%) στο slicer σου και μπορείς να το τυπώσεις άδειο (Fill 0%). Αν το θέλεις να έχει βάρος, θα μπορούσες αντί για Fill με πλαστικό να προσθέτεις σταδιακά άμμο κατά τη διάρκεια της εκτύπωσης!
Αυτόν τον Yoda που επίσης μπορείς να τυπώσεις άδειο (υπάρχει και με υποστήριγμα για το σαγόνι για ευκολότερη εκτύπωση):
Οι δυνατότητες είναι πραγματικά απεριόριστες! Σας προτρέπουμε να σερφάρετε στα αγαπημένα sites thingiverse και youmagine και να συνεισφέρετε και δικά σας σχέδια.
Καλές εκτυπώσεις!
*Ο συνδετήρας αυτός έχει μεγάλη ιστορική και συναισθηματική αξία για τους φίξερς, διότι χρησιμοποιήθηκε από τους φίξερς Ηλία και Τάσο ως λύση MacGyver για την ενεργοποιήση του x-endstop στον Dookie, τις παλιές μέρες του Dookie, όταν τύπωνε ακόμα στην Κρήτη. Ο Ηλίας έμεινε τόσο ικανοποιημένος από αυτήν τη λύση που ακόμη δεν έχει αφαιρέσει το συνδετήρα: ο ιστορικός κίτρινος συνδετήρας βρίσκεται ακόμη (Φεβρουάριος ’15) ζιπαρισμένος στο x-carriage του Dookie.